Preorientacja zawodowa przedszkolaków
Stefan Kwiatkowski definiuje kształcenie przedzawodowe jako „okres wychowywania dziecka, a następnie ucznia przez pracę i do pracy, prowadzonego przez dom rodzinny, przedszkole, szkołę podstawową, gimnazjum, liceum ogólnokształcące, a także placówki opiekuńczo – wychowawcze, organizacje młodzieżowe, organizacje wyznaniowe”[1]. Z powyższych definicji wynika, że jest ono pierwszym i chyba najistotniejszym etapem przygotowującym młodych ludzi do pracy. Kształcenie przedzawodowe jest rodzajem oddziaływania pedagogicznego w okresie przedszkolnym i szkolnym poprzedzającym systematyczne kształcenie prozawodowe i zawodowe. Na tym etapie należy zbliżyć dzieci i młodzież do pracy człowieka, kształtować wiedzę o pracy, jak i pozytywny do niej stosunek, a także zbliżyć ich do świata techniki.
W wychowaniu przedszkolnym założenia i cele kształcenia przedzawodowego koncentrują się w trzech obszarach:
· Wiedza i poznawanie świata oraz siebie.
· Umiejętność działania w świecie.
· Wartości i stosunek do świata oraz siebie.
Taka struktura treści doskonale wpasowuje się w tę „nową” edukację, czyli edukację promującą indywidualny wysiłek jednostki, jej samorozwój, rozumienie procesów zachodzących w przyrodzie, społeczeństwie, kulturze, pobudzającej ciekawość świata, i ciekawość działania w nim. Warto zwrócić także uwagę na ważność wyrabiania i promowania u dzieci od najmłodszych lat nawyku pracy, który kształtuje cechy odpowiedzialności i obowiązkowości. Zajęcia promujące pracę w przedszkolu można oprzeć na pedagogice zabawy.
Zabawa jest tą formą aktywności najmłodszych, która stanowi niezwykle ważny etap nauki i działania w przyszłej roli zawodowej. Zabawy tematyczne, w których dziecko przypisuje sobie określone role, a przedmiotom wykorzystanym do zabawy nadaje odpowiednie znaczenie, pozwala poznać społeczną rzeczywistość, poprzez naśladowanie czynności dorosłych. Zabawy tematyczne są pierwszymi samorzutnymi zajęciami z zawodoznawstwa – dziecko wcielając się w odpowiednią rolę ujawnia swoją wiedzę o wybranych do zabaw zawodach. Jest to początkowo wiedza powierzchowna i niepełna, ale świadczy o umiejętności obserwacji i zrozumienia. Stanowi podłoże, na którym zaczynają formować się trwalsze zainteresowania określonymi zawodami[2].
Inną ważną formą są zabawy konstrukcyjne i manipulacyjne, w których dziecko dąży do określonego wyniku. Uczy się ono, że rozpoczęte czynności należy doprowadzić do końca oraz działać zgodne z planem.
Z kolei zabawy badawcze rozwijają aktywność własną dziecka. W czasie tych zabaw najmłodsi poznają otaczający ich świat; intensywnie myślą, poznają cechy, właściwości i funkcje danych przedmiotów, różne zjawiska i zależności przyczynowo-skutkowe.
Natomiast wszystkie zabawy zespołowe i gry uczą przestrzegania określonych zasad obowiązujących w grupie, współdziałania i dyscypliny oraz wskazują jak opanować emocje. Dzięki tej formie zabawy przedszkolak nabywa umiejętność dostosowania się do norm panujących w grupie oraz zachowania w różnych sytuacjach życiowych, co jest niezwykle ważne w przyszłej pracy.
Tak, więc zapoznawanie dzieci w przedszkolu z tematyką świata pracy wykonuje się w formie zabaw zarówno indywidualnych jak i zespołowych. Wiedzę o zawodach dzieci wyrażają także poprzez aktywność na zajęciach i bogatą twórczość artystyczną.
Preorientacja zawodowa
Preorientacja zawodowa w przedszkolu
„ JA I MOJA PRZYSZŁOŚĆ ”
PROGRAM
PREORIENTACJI ZAWODOWEJ
I.Podstawy prawne
1. USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. art. 1 pkt. 17, 18, 19, 20 ustawy – PRAWO OŚWIATOWE
2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego
Na podstawie art. 47 oraz art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe ( Dz. U. Z 2018 r. poz. 996, 1000, 1290, 1669 )
3. Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. ( poz. 1675 )
II. ZAŁOŻENIA OGÓLNE PROGRAMU
Zadania z zakresu preorientacji zawodowej realizuje nauczyciel wychowania przedszkolnego.
Działania powinny być zaplanowane i systematyczne zgodnie z programem wychowania przedszkolnego.
Program stanowi realizację jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczestników koncepcji preorientacji zawodowej, rozumianej jako ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli z pomocą rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.
W wieku przedszkolnym dzieci identyfikują się z głównymi postaciami w rodzinie. Początkowo dominuje na tym etapie fantazja i marzenia ukierunkowane na wybrane, zazwyczaj najbliższe, zawody a w miarę rosnącej partycypacji społecznej i poznawania rzeczywistości wzrasta znaczenie własnych zainteresowań i zdolności.
Efektywne działania na rzecz kształtowania preorientacji zawodowej powinny uwzględniać zróżnicowanie zdolności i zainteresowań dzieci.
III. CELE OGÓLNE PREORIENTACJI ZAWODOWEJ
Celem preorientacji zawodowej jest:
– wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami najbliższymi ich otoczeniu,
– kształtowanie postawy pracy i motywacji do działania,
– pobudzanie i rozwijanie zainteresowań dzieci,
– stymulowanie ich pro-zawodowych marzeń.
IV. TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO – CELE SZCZEGÓŁOWE – OSIĄGNIĘCIA DZIECI
1. Poznanie siebie
Dziecko:
1.1 określa, co lubi robić;
1.2 podaje przykłady różnych zainteresowań;
1.3 określa, co robi dobrze;
2. Świat zawodów i rynek pracy
Dziecko:
2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;
2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;
2.4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;.
3.Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Dziecko:
3.1 opowiada, kim chciałoby zostać;
3.2 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;
3.3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.
IV. WARUNKI I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU
Preorientacja zawodowa powinna być stałą perspektywą prowadzenia wychowania przedszkolnego w ciągu dnia, w trakcie swobodnych zajęć dzieci w kącikach tematycznych oraz w czasie zajęć dotyczących poznawania zawodów najbliższych dziecku. W czasie zajęć dzieci powinny poszerzać świadomość dotyczącą świata zawodów z wykorzystaniem prostych zabaw, np. „Kto to zrobił?” , memo (dopasowywanie atrybutów do zawodów).
Formy pracy w zakresie preorientacji zawodowej:
– organizacja zajęć i wycieczek (np. do zakładów pracy),
– kąciki tematyczne,
– zabawy tematyczne, naśladowcze, plastyczne,
-zabawy swobodne
– spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, zapoznanie dzieci z literaturą dziecięcą / zarówno ilustracja jak i tekst /,
– zajęcia w ramach realizacji podstawy programowej,
– obserwacje, np. w trakcie spacerów.
Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:
a. podczas zajęć wychowania przedszkolnego (w ramach realizacji podstawy programowej);
b. podczas działań, które wynikają z rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej , a które prowadzone są przez nauczycieli i specjalistów;
c. podczas innych działań związanych z preorientacją zawodową realizowanych w przedszkolu i poza nim (np. spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki do zakładów pracy, itp. ).
W realizację programu preorientacji zawodowej powinno zostać włączone otoczenie społeczno-gospodarcze, w szczególności rodzice oraz przedstawiciele zakładów pracy i pracodawców, a także instytucji edukacyjnych
oraz instytucji działających na rynku pracy.
Preorientacja zawodowa powinna być ukierunkowana na kształtowanie:
a. proaktywnych postaw dzieci wobec pracy i edukacji
b. sprawczości, tj. przekonania, że są podmiotami własnych działań i są zdolni do wprowadzania zmian w swoim bliższym i dalszym otoczeniu;
c. samodzielności i samoobsługi oraz kształtowanie takich cech jak utrzymanie ładu, doprowadzanie podejmowanych prac do końca i porządkowanie miejsca pracy;
d. szacunku do pracy innych;
e. umiejętności współdziałania.
Zadania z zakresu preorientacji zawodowej realizuje nauczyciel wychowania przedszkolnego, organizując zajęcia i wycieczki (np. do zakładów pracy), spotkania z przedstawicielami różnych zawodów.
Metody : metody aktywizujące
np. burza mózgów -tzw giełda pomysłów, drama, mapa pojęć/ – dobierane z uwzględnieniem m.in.: wieku uczestników, typu zajęć oraz celów, jakie mają być osiągnięte.
metoda projektu –wskazane jest wykorzystanie elementów metody projektu pozwalające na samodzielne formułowanie problemów przez dzieci oraz interdyscyplinarne poszukiwanie rozwiązań.
Efektywność realizacji wyznaczonych celów warunkowana jest pozyskaniem do współpracy rodziców dzieci.
Pozyskanie rodziców do współpracy w obszarze preorientacji zawodowej, gwarantuje możliwość szerszej współpracy ze środowiskiem lokalnym, np. spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, organizacja wycieczek do zakładów pracy czy organizacja spotkań z pasjonatami.
VI. WERYFIKACJA EFEKTÓW ZAJĘĆ – ZAMIAST OCENIANIA
Założone cele programu powinny podlegać weryfikacji, a więc ocenie, w jakim stopniu zostały one zrealizowane dzięki podjętym działaniom.
Może się to odbywać poprzez:
• pytania ewaluacyjne do dzieci (dotyczące zrozumienia przekazywanych treści, potrzeby kontynuowania / poszerzenia tematu, atrakcyjności zajęć);
• analizę prac dzieci, wykonanych w ramach działań z zakresu preorientacji zawodowej.
• zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców;
VII. EWALUACJA PROGRAMU
Rolą ewaluacji programu jest analiza jego skuteczności, tzn. określenie, w jakim stopniu realizacja tego programu przyczynia się do osiągania założonych w nim celów.
Ewaluacja prowadzona jest w sposób ciągły poprzez okresowe spotkania osób realizujących program preorientacji zawodowej w przedszkolu, które posłużą omówieniu skuteczności podejmowanych działań.
Proponuje się zastosowanie do ewaluacji technik:
– analiza dokumentacji :dzienniki – tematy zajęć, rozkłady materiałów,
– analiza wytworów dzieci,
– rozmowy z dziećmi,
– rozmowy z rodzicami,
– zdjęcia z zajęć, spotkań,
– można także zastosować metaplan.
TREŚCI PROGRAMU
1. Organizacja stałych i czasowych kącików zabaw sprzyjających podejmowaniu zabaw tematycznych – wychowawcy grup, w zależności od potrzeb.
kącik kuchenny,
kącik fryzjerski,
sklep,
warsztat,
kącik lekarski,
kącik samochodowy – transport,
kącik plastyczny
ogródki grupowe – prace hodowlane – warzywa, kwiaty
2. Wykorzystywanie układanek i plansz dydaktycznych – wychowawcy grup, okazjonalnie, w trakcie zajęć i zabaw dzieci.
„Top modelki”,
„Na zakupy”,
„Chcę zostać…”,
„Poznajemy zawody”,
„Garderoba”,
„Mała farma”,
„Poznaję świat – zawody”
„Zawody” – puzzle Historyjka obrazkowa „Zawody”
„To i to – człowiek”
„Odd Bods” – układanka
„Kto to?”
Plansze edukacyjne – zawody
3. Wycieczki do różnych zakładów pracy, obserwacja ludzi pracujących – wychowawcy grup w terminach wynikających z planowania pracy w grupach.
Sklep
Biblioteka
Gospodarstwo ogrodnicze
Ośrodek zdrowia
Kwiaciarnia
Zakład fryzjerski
Zakład kosmetyczny
Poczta
Kuchnia
4. Rozmowy z przedstawicielami różnych zawodów zapraszanymi do przedszkola – zgodnie z kalendarzem imprez i uroczystości w przedszkolu dla wszystkich grup, lub w grupach wychowawcy grup po ustaleniach terminów z przedstawicielami zawodów.
Policjant
Strażak
Żołnierz
Leśniczy
Pisarka
Ratownik medyczny
Krawcowa
Kominiarz
Harcerz
Listonosz
Aktor
Muzyk
Pielęgniarka
Bibliotekarka
Wizyta Policji w Przedszkolu
AKTOR
ARKADIUSZ SMOLEŃSKI, którego znamy m.in. z serialu „M jak miłość” był gościem w naszym przedszkolu.Dzieci zapoznały się na czym polega praca aktora, a następnie Pan Arek przeczytał naszym przedszkolakom wiersze i rymowanki. Nie do przecenienia jest rola, jaką w wychowaniu i rozwoju człowieka i to już od najmłodszych lat, odgrywa kontakt z książką, rozwijając wrażliwość i wpływając na rozwój intelektualny młodego słuchacza i czytelnika.
KOMINIARZ
Wizyta żołnierza w przedszkolu!!!
Harcerz w przedszkolu
Pielęgniarka
Dzieci z naszego przedszkola wybrały się z wizytą do Ośrodka Zdrowia w Sorkwitach. Spotkanie zostało zorganizowane w związku z realizacją tygodniowego tematu pracy „Chcemy być zdrowi” oraz preorientacji zawodowej.
Celem wycieczki było zapoznanie dzieci z funkcjonowaniem i pracą lekarza rodzinnego, pielęgniarki oraz położnej.
Pani Dorota Dobrenko –nasza położna– oprowadziła dzieci po ośrodku i opowiedziała czym zajmuje się lekarz i pielęgniarka. Przedszkolaki dowiedziały się jak ważne dla zdrowia są szczepienia, odpowiedni ubiór i zdrowe odżywianie. Uświadomiła również maluchom, że sami nie mogą brać leków znajdujących się w domowej apteczce. Przedszkolaki miały okazję zważyć się i zmierzyć, a niektórzy zostali poddani badaniu ciśnienia. Niektóre dzieci chciałyby w przyszłości zostać lekarzem lub pielęgniarką, choć to bardzo trudny zawód.
Za miłe spotkanie i zapoznanie dzieci z funkcjonowaniem ośrodka zdrowia przedszkolaki serdecznie podziękowały wszystkim pracownikom a na ręce pani Doroty złożyły własnoręcznie wykonane
KSIĄDZ
RATOWNIK MEDYCZNY
LEŚNIK
Kierowca Tira
WIZYTA W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W MRĄGOWIE
Dzieci z naszego przedszkola odwiedziły Bank Spółdzielczy w Mrągowie. Wszystkie dzieci z uśmiechem na twarzy przekroczyły bankowe drzwi!
Bankowych gości przywitała Pani Iwona i na samym wstępie podpytywała dzieci czy wiedzą po co przychodzi się do Banku. Wszyscy doskonale widzieli, że w Banku są pieniądze. Dzieci wiedziały także, że pieniądze są bardzo ważne w codziennym życiu i trzeba o nie dbać.
Następnie przedszkolaki dowiedziały się jak transportuje się pieniądze, gdzie i jak się je przechowuje i jak można je szybko policzyć.
Dzieci zobaczyły jak wygląda praca w Banku nie tylko od strony Klienta, ale także co jest w Banku po jego tajemniczej stronie – czyli tam, gdzie nie wszyscy mogą zajrzeć! A zajrzały dosłownie wszędzie, nie było przed nimi żadnych tajemnic…
Drzwi do gabinetu Pana Prezesa Alfreda Jaworskiego otwarły się na prośbę naszych gości. Pan Prezes pokazał dzieciom swój gabinet i opowiedział o odpowiedzialnej funkcji jaką pełni w BS w Mrągowie.
Spotkanie z Bankiem dobiegło końca. Na koniec spotkania, jak to zwykle w Banku bywa, dzieci otrzymały bankowe prezenty i słodki poczęstunek.
Przedszkolaki podziękowały pracownikom Banku oraz panu prezesowi wręczając podziękowanie za możliwość poznania specyfiki pracy w banku.
Dzień Bezpiecznego Internetu w naszym przedszkolu .
Akcja ma na celu inicjowanie i propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i nastolatków do sieci, zaznajomienie rodziców, nauczycieli i wychowawców z problematyką bezpieczeństwa online, a także promocję bezpiecznego i mądrego korzystania z internetu.
W ramach Ogólnoświatowego Dnia Bezpiecznego Internetu tata Ignasia, z zawodu informatyk, zapoznał dzieci z podstawowymi zasadami bezpiecznego korzystania z Internetu.
Przedszkolaki wysłuchały informacji na temat Internetu z naciskiem na bezpieczeństwo w sieci. Dzieci wykazały się wiedzą o Internecie i zasadach korzystania z niego.
DBI to kolejna z akcji przeprowadzanych w naszym przedszkolu mająca na celu uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw, jakie czekają na nie w dzisiejszych czasach.
W trosce o dobro naszych dzieci apelujemy:
RODZICU UWAŻAJ, CO TWOJE DZIECKO ROBI PRZY KOMPUTERZE!!!
„Internet to bardzo ważny składnik teraźniejszości dzieci i młodzieży i, co bardzo ważne, ich przyszłości. Okazja taka, jak Dzień Bezpiecznego Internetu pozwala na budowanie świadomości o tym jak ważne jest, aby łączyć siły w działaniach na rzecz internetu, który będzie wspierał rozwój dzieci, a nie stanowił dla nich rosnące zagrożenie”
Dziękujemy Panu Adrian Lewandowicz za przeprowadzenie bardzo ciekawych zajęć dla naszych przedszkolaków.
W naszym przedszkolu odwiedziła nas Pani leśnik Gabriela Ulewicz pracująca w Nadleśnictwie Mrągowo.
Celem tego spotkania było zapoznanie dzieci z pracą leśnika. Nasz gość opowiedział, a zarazem przypomniał dzieciom o zwierzętach występujących w lesie. Przypomniała też, jak należy zachowywać się w lesie. Dzieci z dużym zainteresowaniem słuchały wiadomość o leśnych zwierzątkach, a na zakończenie każdy przedszkolak zrobił pamiatkowy medal.
Spotkanie upłynęło w miłej atmosferze, a wysłuchane ciekawostki i wiadomości poszerzyły wiedzę przyrodniczą przedszkolaków.
